Στην Παναγιά μας, τη Βουρλιώτισσα
Πολύ συχνά κάνουμε το λάθος ν’ απομακρύνουμε την αλήθεια απ’ το παρόν και να τοποθετούμε τα γεγονότα της ιστορίας κάπου χαμένα στο παρελθόν στις σελίδες ενός σκονισμένου βιβλίου μιας βιβλιοθήκης. Να κατέχουμε μια ξερή γνώση που στο άκουσμα της μοιάζει με απάντηση σε κάποιο τηλεπαιχνίδι γνώσεων. Ναι, το 1922 έγινε η καταστροφή της Σμύρνης κι αυτό δε θα μπορούσε ποτέ ν’ ακουστεί μονάχα σαν απάντηση κάποιου μαθητή σε μιαν αντίστοιχη ερώτηση του δασκάλου του.
Σήμερα, τα περισσότερα παιδιά του σχολείου μαθαίνουν ιστορία “παπαγαλία” κι αδυνατούν πολλές φορές να συνδέσουν τα γεγονότα μεταξύ τους. Μια φορά, ένας μαθητής όταν ρωτήθηκε “ποιοι είναι οι τρεις ιεράρχες” απάντησε με περισσό θάρρος ότι θα ψάξει στο ίντερνετ για να βρει την απάντηση… Η κοινωνία της “γρήγορης πληροφορίας” τοποθετεί τις μνήμες σε κλειστά κουτιά ώστε να αφεθούν, να ξεχαστούν, κι ο άνθρωπος να λησμονήσει την ταυτότητά του.
Την Κυριακή, απ’ τους δρόμους της Φιλαδέλφειας θα περάσει η Παναγία η Βουρλιώτισσα, μνήμη ιερή που δε ξεχνιέται. Θα περάσει από τους δρόμους που παίζουν τα παιδιά μας, που περπατούν καθημερινά για να πάνε στο σχολειό τους. Απ’ τους δρόμους που όλοι μας κουραζόμαστε: θα περάσει από ‘κει που περιμένουμε το λεωφορείο για να πάμε στη δουλειά μας: το χειμώνα στο κρύο, το καλοκαίρι στη ζέστη. Κι οι δρόμοι αυτοί έχουν ονόματα, ονόματα παρμένα από τις πατρίδες εκείνες, από τα χωριά και τις κωμοπόλεις, απ’ τα ποτάμια, τα βουνά και τις πεδιάδες που το 1922 ερήμωσαν από ελληνική λαλιά. Το λιβάνι έμεινε πετρωμένο στο θυμιατήρι. Οι ιερές ακολουθίες κόπηκαν στη μέση.
Μα η ελπίδα δε πέθανε ποτέ.
Προερχόμαστε, εμείς οι σύγχρονοι, απ’ τους τόπους εκείνους που οι Πατέρες πάσχιζαν για τον άρτο τον επιούσιο, ζωή τίμια και σταυρωμένη στο ξύλο του Σταυρωθέντα. Απ’ τα μέρη εκείνα που ήξεραν να ζούνε ανταμωμένοι, ποδηγετώντας την άγρια γη και την ατίθαση θάλασσα:
Πώς λοιπόν να μπει μια ολόκληρη πατρίδα μέσα στο κουτάκι μιας ξερής ιστορικής γνώσης;
Περνά η Παναγιά, η Βουρλιώτισσα. Στέκει αγέρωχη, πρωτοστατεί στη πανήγυρη του τότε στα Βουρλά, του τώρα στη Ν. Φιλαδέλφεια, Κυρά και του τόπου Δέσποινα, σύρει το χορό της ζωής των ανθρώπων, που ξεκινά απ’ την Αγία Τράπεζα και καταλήγει δοξολογικά μες την Εκκλησία. Τα ίδια μάτια τότε στα Βουρλά, τα ίδια μάτια σκορπούν θαλπωρή και τώρα. Η ίδια αγκαλιά σε κείνη τη γη, ίδια αγκαλιά και τώρα. Τι λοιπόν να ξεχαστεί;
Τι λοιπόν θέλουν ορισμένοι να στείλουν να κρυφτεί;
Η Ζωή των Χριστιανών μονάχα με Ζωή μπορεί να απαντήσει.
Η Υπεραγία Θεοτόκος μας καλεί στης Ζωής το Πανηγύρι: η Βουρλιώτισσα γέφυρα γίνεται να συναντηθούν οι δρόμοι κι οι γειτονιές του δικού μας καμάτου, με τους δρόμους εκείνους, τότε στα Βουρλά, που περπατούσαν πρόγονοι πιστοί μεγαλουργώντας.
Πολλά απ’ τα σπίτια στη γειτονιά της Βουρλιώτισσας είναι από τότε, τα πρώτα χρόνια του ξεριζωμού, τοίχοι που χώρεσαν τόσο πόνο και δάκρυ όπως και καρτερία κι ελπίδα, πορεία Σταυραναστάσιμη. Κάθε λιτανεία είναι έξοδος και μαρτυρία προς τον σύγχρονο άνθρωπο. Οι λιτανείες των Ορθοδόξων δεν είναι κοσμικές γιορτές αλλά πνευματικές. Συλλειτουργία ιερή ουρανού και γης. Εξέρχεται η Εκκλησία στον κόσμο, όχι για να θυμίσει λοιπόν κάποιο ιστορικό γεγονός, αλλά για να χαρίσει Ζωή, να δώσει παράδειγμα σε όλους εκείνους που προτιμούν να ξεχνούν, να μας ξυπνήσει απ’ τη λησμονιά της επανάπαυσης.
Την πρώτη Κυριακή του μήνα Οκτωβρίου, μαζί με τον Επίσκοπο μας Γαβριήλ, τους Επισκόπους της Εκκλησίας, τον κλήρο και τον λαό που θα συντροφεύουν τη Βουρλιώτισσα στη Λιτανεία, τη νικητήρια δηλαδή έξοδο της Παναγίας στους δρόμους και τις γειτονιές μας, θ’ ακολουθούν οι εκατοντάδες των Νεομαρτύρων. Θα ακολουθούν κι οι Πατέρες μας, εκείνοι που έμειναν εκεί, μα κι οι ψυχές εκείνων που ήρθαν από εκεί για να ζήσουν στη νέα πατρίδα -οι παππούδες κι οι γιαγιάδες μας- που μας διηγούνταν για την καλή και όμορφη ζωή της Μικρασίας, για την ευσέβεια των ανθρώπων, τα ιερά έθιμα, τις χαρές και τις λύπες.
Στη κοινωνία της “γρήγορης πληροφορίας” που ζούμε, δεν είμαστε μόνοι. Έχουμε την Παναγιά, τη Βουρλιώτισσα, να μας θυμίζει: έχουμε Πατρίδα, ζωντανή και ουράνια. Την Άνω Ιερουσαλήμ που μας υποσχέθηκε ο Γιος της.
Εκεί, τα πράγματα δεν είναι όπως τη γη.
Εκεί, ξεριζωμένος δεν υπάρχει.
Ιάσων Ιερομ.