Ιστορία της Ιεράς Μητροπόλεως

Η Ιερά Μητρόπολη Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος αποτελεί μία αστική μητρόπολη. Αυτό σημαίνει ότι είναι μια τοπική Εκκλησία, η οποία παροικεί μέσα στον αστικό ιστό και συγκεκριμένα στον αθηναϊκό, αυτόν δηλαδή που ορίζεται γεωγραφικά από την πρωτεύουσα της Αθήνας. Οι περιφέρειες της Μητρόπολής μας λογίζονται ως προάστια της.

Η ίδρυση της Μητροπόλεως μας το 1974, όπως και άλλων μητροπόλεων στο νομό Αττικής και αλλού, δεικνύει ακριβώς την ζωτικότητα της Εκκλησίας, υπό την έννοια ότι η Μητρόπολή μας ιδρύθηκε έπειτα από την ζώσα απαίτηση της πραγματικότητας, μίας πραγματικότητας, η οποία, όπως φαίνεται, δεν φοβίζει την Εκκλησία. Πόσο μάλλον, όταν ο ρόλος της Εκκλησίας έγκειται στη μεταμόρφωση της πραγματικότητας αυτής.

Οι περιοχές μας κατοικήθηκαν κυρίως από Έλληνες της ένδοξης Μικρασίας, όταν αυτή καταστράφηκε από τον τουρκικό εθνικισμό τον περασμένο αιώνα. Αρχικά, οι εκτοπισθέντες πρόγονοί μας μετέφεραν από την Ανατολή εκτός από την ελληνικότητά τους, η οποία μαρτυρείται για τρεις χιλιάδες χρόνια, τους ανεκτίμητους θησαυρούς της πίστης μας, τα ιερά σεβάσματα, τις άγιες εικόνες και τα χαριτόβρυτα λείψανα. Και μολονότι οι ίδιοι ήσαν ανυπόδητοι και φτωχοί, το πρώτο πράγμα που μερίμνησαν ήταν να χτίσουν εκκλησιές, να φυλάξουν τις ρίζες της φυλής μας. Οι περισσότεροι ναοί αρχικά ήταν πρόχειροι και ξύλινοι κι έπειτα, με την προσωπική τους μέριμνα, αλλά και την ευλογία και άκρατη συμπαράσταση της Εκκλησίας, πλάι στα ταπεινά τους σπίτια, θεμελιώθηκαν ναοί λαμπροί, οι οποίοι φωνάζουν σε μας μέχρι σήμερα το «ἀπό Θεοῦ ἄρξασθε».

Το 1923 ανελίσσεται στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Αθηνών, ο εκ Μαδύτου της Θράκης, αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ο οποίος έως και την κοίμησή του (1938), στάθηκε ως ακοίμητος φρουρός στο πλάι των εκτοπισθέντων πνευματικά και υλικά. Σήμερα, σε πολλούς ναούς της Μητροπόλεώς μας θα δούμε το όνομά του να αναγράφεται στους μεγάλους ευεργέτες ή στην πλάκα εγκαινίων του ναού, στην οποία μνημονεύονται τα εγκαίνια που ο ίδιος τέλεσε. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο Καθεδρικός Ναός της Φιλαδέλφειας Κοίμηση Θεοτόκου και ο ενοριακός ναός του Αγίου Ιωάννη (Μάδυτος).

Σε πολλούς επίσης ναούς θα δούμε να μνημονεύεται ο επίσκοπος Πατάρων Μελέτιος Χρηστίδης, του οποίου το μνήμα εφάπτεται της κόγχης του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Αναργύρων Ν. Ιωνίας. Ο μακαριστός Μελέτιος ανήκε στους εκτοπισθέντες από την ευρύτερη περιοχή της Πισιδίας, μητρόπολη στην περιοχή της οποίας διακονούσε ως βοηθός επίσκοπος. Ερχόμενος στην Ελλάδα και έπειτα από την ευλογία του αρχιεπισκόπου Αθηνών, ιερουργούσε στις περιοχές των Μικρασιατών, κάτω από αντίξοες συνθήκες. Ενώ δεν πρέπει να παραλείψουμε την παρουσία και διαμονή του εκτοπισθέντος Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντίνου του Ε’ στη Νέα Φιλαδέλφεια, σ’ έναν ταπεινό οικίσκο κοντά στον καθεδρικό ναό της Παναγίας.

Μέχρι και το 1974, οι περιφέρειες της Μητροπόλεώς μας βρίσκονταν στα κανονικά όρια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Τότε, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος αφού ίδρυσε την νέα πλέον Ιερά Μητρόπολη Ν. Ιωνίας και Φιλαδελφείας, ψήφισε ως πρώτο επίσκοπο αυτής τον μακαριστό μητροπολίτη Τιμόθεο Ματθαιάκη, ο οποίος μέχρι τότε διακονούσε την Εκκλησία ως Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής. Ο ίδιος εκοιμήθη το 1992. Στα χρόνια της αρχιερατείας του, οργάνωσε τις πρώτες διοικητικές δομές, ίδρυσε ιδρύματα, θεμελίωσε και εγκαινίασε τους περισσότερους ναούς που κοσμούν τις περιφέρειές μας σήμερα.

Διάδοχός του κατέστη ο Σεβασμιώτατος πρώην Ν. Ιωνίας και Φιλαδελφείας, κ. Κωνσταντίνος, ο οποίος πρωτίστως διακόνησε ως εφημέριος στον ιερό ναό Αγίας Ευφημίας Χαλκηδόνος και ως Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως, συνεχίζοντας το πολυσχιδές έργο του προκατόχου του.

Τον Σεπτέμβριο του 2014, ο Σεβασμιώτατος πρ. Ν. Ιωνίας και Φιλαδελφείας παραιτείται για λόγους υγείας. Την 11η Οκτωβρίου 2014, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, ψηφίζει ως νέο Μητροπολίτη Ν. Ιωνίας και Φιλαδελφείας, τον βοηθό επίσκοπο του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου και Αρχιγραμματέα της Ι. Συνόδου, με τον τίτλο Διαυλείας, κ. Γαβριήλ Παπανικολάου. Η ενθρόνιση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ έλαβε χώρα με την συμμετοχή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, ιεραρχών, αρχόντων και λαού στον μητροπολιτικό ναό των Αγίων Αναργύρων Νέας Ιωνίας, την 1η Νοεμβρίου 2014.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες στο βιβλίο Επετηρίς Ι.Μ. Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας 1974 1984