Αγία και μεγάλη Κυριακή του Πάσχα

Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη! Το Πάσχα είναι η εορτή των εορτών, ο θρίαμβος του Χρί­στου, η νίκη κατά του θανάτου, ο δρόμος για την θέωσι του ανθρώπου. Λαοί αγαλλιάσθε!

Και για να έλθωμε στο θέμα μας, που είναι η σύντομη παρουσίασις των κυριακάτικων ευαγγελι­κών αναγνωσμάτων, επισημαίνομε ότι από σήμερα αρχίζει η περίοδος του Ιωάννου, και ολοκληρώνε­ται την Πεντηκοστή. Ο Ιωάννης είναι ο θεολογικώτερος των ευαγγελιστών, ο πρώτος Θεολόγος από τους τρεις που αναγνωρίζει η Εκκλησία μας. Και ασφαλώς, ως θεοφώτιστος, μας εισάγει στον γνόφο της θεογνωσίας και μας αποκαλύπτει θέμα­τα και νοήματα ουράνια.

Για το Πάσχα, την πρώτη Κυριακή των κατά Ιωάννη ευαγγελίων, έχομε την αρχή του ευαγγε­λίου του, και την αρχή της Θεολογίας. Δηλαδή την διδασκαλία περί του Θεού Λόγου. Ο Ιωάννης με τρόπο θαυμάσιο, λόγο ποιητικό, σύντομο και επι­γραμματικό βάζει το θεμέλιο της Θεολογίας «Εν άρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο Λόγος. Ούτος ην εν αρχή προς τον Θεόν πάντα δι” αυτού εγένετο». Από όλο το ευαγγελικό ανάγνωσμα θα επιμείνω στην πρώτη αύτη πρότασι. Και με λίγη καλή διάθεσι, και πιο πολύ με την χάρι του Θεού, θα προσπαθήσωμε να θεολογήσωμε και εμείς, όσο βεβαίως μας το επιτρέ­πουν οι δυνάμεις. Δεν αγνοούμε ότι μπαίνομε σε δύσκολα θέματα και χρειάζεται ιδιαίτερη προσο­χή·

Τα λόγια αυτά του αγίου Ιωάννου δεν είναι α­πλώς μια θεολογική πρότασις ή φράσις, αλλ” απο­τελούν θεμέλιο της πίστεως και οχύρωμα ασφα­λείας για την Εκκλησία. Όχι απλά θεμέλιο, αλλ” ι­σχυρότατο θεμέλιο και εμετακίνητο, που δεν επιδέ­χεται καμμία προσθαφαίρεσι, ή παρερμηνεία. Εκ­φράζεται με λόγο σαφή και ξεκάθαρο, χωρίς υπο­νοούμενα. Διότι λέγει» «Στην αρχή ήταν ο Λόγος», και δεν είπε, «στην αρχή έγινε ο Λόγος». Διαφέρει το «ήταν» από το «έγινε». Από τον λόγο του ευαγγελιστού φαίνεται ξεκάθαρα ότι η υπόστασι, δηλα­δή η ύπαρξις και παρουσία, του Υιού δεν έχει αρχή. Ο Υιός είναι άναρχος.

Πέρα από την υπόστασι μας αποκαλύπτει την σχέσι του Υιού με τον Πατέρα, όταν λέγει στην συ­νέχεια» «Και ο Λόγος ην προς τον Θεόν». Με αυ­τόν τον λόγο έδειξε ότι η ουσία Πατρός και Υιού είναι αδιαίρετη. Η αποκάλυψις αυτή αποτελεί με­γάλη βροντή, και ισχυρότατο ράπισμα του ευαγγελιστού κατά των ειδωλολατρών, διότι η κοινή και αδιαίρετη ουσία δεν αφήνει περιθώρια για οποιαδήποτε πλάνη. Εδώ έχομε αγιογραφική κατοχύρωσι για την ενότητα και μοναδικότητα του Θεού. Ο λόγος του ευαγγελιστού Ιωάννου τονίζει ότι ό Θε­ός είναι ένας.

Η φύσις Πατρός και Υιού είναι απαράλλακτη, ίδια ακριβώς, χωρίς καμμία διαφορά ή παραλλα­γή. Τούτο ακριβώς, δηλαδή η ταυτότητα, βεβαιώ­νεται με το «Και Θεός ην ο Λόγος». Και έκτος του ότι φανερώνει το απαράλλακτο της φύσεως Πατρός και Υιού, συγχρόνως αυτός ο λόγος αναι­ρεί την Ιουδαϊκή πλάνη. Διότι οι Ιουδαίοι, δυστυ­χώς, δεν μπόρεσαν να διακρίνουν στο πρόσωπο του Ιησού από την Ναζαρέτ τον αναμενόμενο και προφητευμένο Μεσσία. Δεν τον αναγνώρισαν, και παρέμειναν δέσμιοι της πλάνης τους. Στην ίδια δε κατηγορία ανήκουν και σήμερα όλοι όσοι δεν αναγνωρίζουν τον Ιησού Χριστό ως Θεό. Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος φωνάζει» «Και Θεός ην ο Λό­γος». Ο Χριστός είναι Θεός.

Και στην συνέχεια με την φράσι «Ούτος ην εν άρχη προς τον Θεόν», αποκαλύπτει ότι Πατέρας και Υιός είναι αιώνιοι. Δεν έχουν αρχή, ούτε τέ­λος. Είναι πάνω και έξω από τον χρόνο, διότι και ο χρόνος, όπως και ο χώρος, είναι δημιούργημα του Θεού.

Ο Υιός είναι και ο Δημιουργός. Διότι λέγει ο ευαγγελιστής «Πάντα δι” αυτού εγένετο». Από αυτόν έγιναν τα πάντα. Ερμηνεύοντας το χωρίο αυτό ο άγιος Πρόκλος, πατριάρχης Κωνσταντινου­πόλεως γράφει: «Ό ουρανός είναι κτίσμα του, η γη ποίημα του, η θάλασσα έργο του, ο αέρας πα­ραγωγή του, το φως από το τίποτε, οι άγγελοι δού­λοι του, οι δυνάμεις λειτουργοί του, τα Χερουβίμ θρόνος του` Ο Πατέρας, Θεός` Ο Υιός, Λόγος και Θεός` Αλλά και το άγιον Πνεύμα, Θεός. Ο αριθ­μός της υποστάσεως δεν αραίωσε την φύσι, ούτε η Τριάδα μοίρασε την ουσία. Αλλ” είναι η Τριάδα ο­μοούσιος στην δύναμι, στην θεότητα, στην αγαθό­τητα, που θεμελίωσε και τήρησε την πίστι μας, α­σφάλισε την Εκκλησία, άγιασε την οικουμένη, κα­τήργησε τον διάβολο, μαστίζει και λυώνει τους δαίμονες, νέκρωσε την περιτομή των Ιουδαίων, έ­διωξε την πλάνη των ειδωλολατρών και έφραξε τα στόματα των αιρετικών».

Σήμερα Κυριακή του Πάσχα, ημέρα της Ανα­στάσεως του Κυρίου μας, το ευαγγελικό ανάγνω­σμα δίνει τα χαρακτηριστικά στοιχεία του Ιησού, πού μετά τον Σταυρό και την ταφή, προήλθε από το μνήμα αναστημένος. Ο Ιησούς από την Ναζα­ρέτ δεν ήταν ένας «ψιλός», με γιώτα, άνθρωπος, αλλά ο Θεός που σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος. Υπακούοντας στην θέλησι του Πατρός, θεληματι­κά ταπεινώνεται, και φθάνει μέχρι τον θάνατο για την σωτηρία του ανθρώπου. Γράφει ο απόστολος Παύλος ότι «εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λα­βών, εν ομοιώματι ανθρώπων γενόμενος, και σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού». Δηλαδή άδειασε κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό του και θεληματικά σμίκρυνε πρόσκαιρα την θεϊκή του δόξα και πήρε την μορφή δούλου γε­νόμενος όμοιος με εμάς στο σχήμα και την μορφή, ενώ δεν έπαυσε να είναι ο τέλειος Θεός, και ταπείνωσε τον εαυτό του γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου και μάλιστα σταυρικού.

Αυτός είναι ο νικητής του θανάτου. Αυτός διέ­λυσε το βασίλειο του Άδου. Και σήμερα η Εκκλη­σία επιδεικνύει την δύναμι και την εξουσία που της χάρισε ο Χριστός ο αληθινός Θεός, όταν λέγει θριαμβευτικά: «Που σου, θάνατε, το κέντρον; Που σου, άδη, το νίκος; Ανέστη Χριστός, και συ κατα­βέβλησαι. Ανέστη Χριστός, και πεπτώκασι δαίμο­νες, Ανέστη Χριστός, και χαίρουσιν Άγγελοι, Α­νέστη Χριστός, και ζωή πολιτεύεται, Ανέστη Χρι­στός, και νεκρός ουδείς επί μνήματος. Χριστός γαρ εγερθείς εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο». Ο Χριστός έκανε την αρχή και ανα­στήθηκε. Την δική του Ανάστασι πρόκειται να ακολουθήση και η ανάστασις όλων των κεκοιμημένων. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Δημήτριος Π. Ρίζος
Δρ. Θεολογίας – Φιλόλογος

Από το βιβλίο «Γλυκέα Λόγια»