Μήνυμα της Ιεράς Συνόδου προς τους μαθητές για την εορτή των Τριών Ιεραρχών

4.333 social media engagement

Αγαπητά μας παιδιά,

Στις 30 Ιανουαρίου τιμάμε, όπως κάθε χρόνο, τους Τρεις Ιεράρχες, δηλαδή τον Μέγα Βασίλειο, Αρχιεπίσκοπο Καισαρείας, τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, και τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως.

Από τον 11ο μ.Χ. αιώνα έχει καθιερωθεί ο κοινός εορτασμός τους την 30η Ιανουαρίου για να προβάλλεται ο συνδυασμός χριστιανικής θεολογίας και ελληνικών γραμμάτων, πνευματικής ζωής και κοινωνικής δράσης, τον οποίον επέτυχαν.

Ο πρώτος εορτασμός τους ως Προστατών της Παιδείας έγινε το 1826 στην Κέρκυρα, στην Ιόνιο Ακαδημία, την πρώτη πανεπιστημιακού επιπέδου ελληνική σχολή στην ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Στο ελεύθερο Ελληνικό Κράτος τιμώνται από το 1842 ως Προστάτες των Γραμμάτων, των διδασκόντων και των μαθητών.

Η Ελληνορθόδοξη Παιδεία, την οποία καλλιέργησαν οι τρεις αυτοί άγιοι Ιεράρχες και διδάσκαλοι, παραμένει και σήμερα επίκαιρη, διότι προσφέρει πρότυπα στους νέους. Η πνευματική κρίση της εποχής μας οφείλεται κυρίως στην έλλειψη προτύπων ή μάλλον στην προβολή λανθασμένων προτύπων.

Οι νέοι διψάτε για αγώνες που οδηγούν σε έναν καλύτερο κόσμο και θέλετε από εμάς τους μεγαλύτερους να σας δώσουμε τα κατάλληλα εφόδια. Όταν, όμως, εμείς δεν ανταποκρινόμαστε επαρκώς σ’ αυτήν την προσδοκία, τότε όλοι δρέπουμε τους πικρούς καρπούς. Παρατηρούμε αντικοινωνική συμπεριφορά από νέους και νέες, βλέπουμε περιστατικά βίας μεταξύ συμμαθητών, θλιβόμαστε για φαινόμενα ασεβείας προς τους διδάσκοντες.

Ο π. Γεώργιος Μεταλληνος, σπουδαίος Πανεπιστημιακός διδάσκαλος, έλεγε σχετικά με την παιδεία των Τριών Ιεραρχών, ότι: Δεν είναι απλή εκπαίδευση, μύηση δηλαδή του ανθρώπου σε μία αναπαραγόμενη γνώση, που τον καθιστά γρανάζι της κρατικής μηχανής (ον παραγωγικό). Στην επίπτωση αυτή το κύριο ενδιαφέρον είναι για την τελειοποίηση των μηχανών και ΟΧΙ του ανθρώπου. Η χριστιανική παιδεία είναι αγωγή του ανθρώπου με μορφωτικό πρότυπο όχι τον «καλόν καγαθόν» άνθρωπο, αλλά τον Θεάνθρωπο.

Αυτό είχε κατά νου ο ιερός Χρυσόστομος, όταν έλεγε: «Η μέριμνα για τα παιδιά μας πρέπει να έχει την πρώτη θέση»[1]. Αυτή η παιδεία συνδέεται άμεσα πρώτα με τον χώρο της οικογένειας. Οι Τρεις Ιεράρχες γνώρισαν στα πρόσωπα των γονέων τους, και μάλιστα των μητέρων τους, απαράμιλλα πρότυπα αγωγής.

Ο ίδιος ο Μέγας Βασίλειος ομολογεί ότι η διαμόρφωση της προσωπικότητάς του δεν ήταν παρά εποικοδομή στις καταβολές που έθεσαν η μητέρα του Εμμελεια και η γιαγιά του Μακρίνα[2]. Στο σημείο αυτό συναντώνται οι Πατέρες μας με τον τραγικό Ευριπίδη: «Και της γενιάς όταν δεν μπει καλό θεμέλιο, ανάγκη είναι οι απόγονοι να δυστυχούν»[3].

Αγαπητά μας παιδιά,

Είναι εντυπωσιακή η ευρύτατη παιδεία των Τριών Ιεραρχών και τρανό παράδειγμα η πορεία της ζωής τους. Αν και οι τρεις ήταν γόνοι ευκατάστατων οικογενειών, στο απόγειο της σταδιοδρομίας τους εγκαταλείπουν τα πάντα πίσω τους, αξιώματα, πλούτο, δόξα και εξουσία, και γίνονται φτωχοί. Επιλέγουν τη σκληρή άσκηση στην έρημο, όπου μορφώνονται πνευματικά στην αγάπη του Θεού. Και επιστέφουν κατόπιν στον κόσμο μοιράζοντας αυτήν την αγάπη που με πολύ κόπο μάζεψαν. Στις μέρες μας θα μπορούσε να θεωρηθεί ακατανόητη η επιλογή τους και οι ίδιοι …αποτυχημένοι. Αν και δάσκαλοι, γίνονται διά βίου μαθητές, που μαθητεύουν με ταπείνωση στον πόνο, την ανέχεια και τη θλίψη των ανθρώπων.

Ας γνωρίσουμε καλύτερα το πνευματικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό έργο των Τριών Ιεραρχών για να έχουμε και εμείς σήμερα φωτεινούς οδοδείκτες στη ζωή μας. Για να μάθουμε να πιστεύουμε, να ελπίζουμε, να αγαπάμε. Για να είμαστε ανοιχτοί, όχι στο παλιό ή το νέο, αλλά στο αληθινό. Για να συναντήσουμε τον Τριαδικό Θεό και να αγαπήσουμε την εικόνα Του, τον συνάνθρωπο. Τότε όλοι μας ‒και πρώτιστα εσείς‒ θα δικαιούμαστε να ατενίζουμε το μέλλον με την αισιοδοξία των παιδιών που έχουν Πατέρα τον Χριστό, με την αισιοδοξία δηλαδή εκείνων που γνωρίζουν ότι ο Θεός είναι Αγάπη και ότι το μέλλον τους είναι στα χέρια Του. Τότε, και μόνο τότε, θα μπορούμε όχι μόνο να είμαστε υπερήφανοι για το παρελθόν, αλλά και να ελπίζουμε βάσιμα για το μέλλον.
Σας ευχόμαστε να έχετε, με τη βοήθεια του Θεού, καλή Πρόοδο!

Με πατρική στοργή και αγάπη
Ο Αρχιεπίσκοπος
† Ο Αθηνών ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος
και τα μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου

[1] «Πάντα δεύτερα εστω της προνοίας των παίδων» (ΡG 62, 151)
[2] «ην εκ παιδος ελαβον εννοιαν περί Θεού παρά της μακαρίας μητρος μου και της μαμμης μου Μακρινης, ταύτην αυξηθείσαν έσχον εν εμαυτώ» (ΡG 32, 825)
[3] «αν κρηπις μη καταβληθή γενους ορθως, ανάγκη δυστυχείν τους εκγονους» (Ηρακλης μαινομενος, 1261)