«περί επιείκειας και επιεικούς»

Ἡ ἐπιείκεια εἶναι ἀρετὴ ποὺ δηλώνει τὴν εὐμένεια, τὴν πραότητα, τὴ μετριοπάθεια, τὴν εὐγνωμοσύνη, τὴν ἀγαθότητα. Ἡ ἐπιείκεια εἶναι ἀρετὴ μεγάλης ἠθικῆς ἀξίας, ποὺ φανερώνει εὐγένεια γενναίας καὶ ἀγαθῆς ψυχῆς. Ὁ ἐπιεικὴς ὑπομένει μὲ πραότητα τὰ ἀδικήματα ποὺ ὑφίσταται, ὄχι μόνο ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ μπορεῖ νὰ ἔχουν ἐξουσία ἢ νὰ εἶναι ἀνώτεροι, ἀλλὰ καὶ ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ θεωροῦνται ὡς ὑποδεέστεροι. Ὁ ἐπιεικὴς ὑπομένει πάντοτε μὲ μακροθυμία καὶ πραότητα τὶς παρεκτροπὲς τῶν ἄλλων καὶ ἀνέχεται στοὺς ἀδελφοὺς ἐλλείψεις καὶ ἐλαττώματα. Ὁ ἐπιεικὴς εἶναι καταδεκτικὸς σὲ ὅλους, συζητάει μὲ γλυκύτητα, ὑπομένει μὲ σύνεση αὐτοὺς ποὺ τὸν πικραίνουν καὶ συγχωρεῖ τὰ ὀφειλήματα τῶν ὀφειλετῶν του, συγχωρεῖ τοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ κρίνει μὲ ἐπιείκεια τὶς πράξεις τους. Πλησιάζει ὅλους, ὑπακούοντας στὸν νόμο τῆς ἐπιείκειας καὶ δείχνεται εὐχάριστος, γλυκός, γεμάτος πραότητα καὶ ἀγαθότητα. Ὁ ἐπιεικὴς φανερώνει στὴν πράξη, ὅτι εἶναι ἀληθινὸς μαθητὴς τοῦ Κυρίου, ὅτι σ’ αὐτὸν κατοικεῖ τὸ πνεῦμα τῆς χάριτος. Ὁ ἐπιεικής, σ’ αὐτοὺς ἀπὸ τοὺς ὁποίους δέχεται χτυπήματα, ἀνταποδίδει ἐπιείκεια, σιωπή, μακροθυμία.

Ὁ Θεολόγος Γρηγόριος διδάσκει λέγοντας: «Ἂς νικήσουμε αὐτοὺς ποὺ μᾶς τυραννοῦν μὲ ἐπιείκεια καὶ περισσότερο μὲ τὴ φιλανθρωπία, ἂς εἶναι γιὰ μᾶς στόχος ἡ συγχώρεση καὶ δύναμη ἡ ἐντολὴ ποὺ μᾶς δόθηκε νὰ ἀποδίδουμε στοὺς ἄλλους τὴν ἴδια φιλανθρωπία ποὺ λάβαμε κι ἐμεῖς καὶ τὴν ὁποία καὶ οἱ ἴδιοι ἔχουμε ἀνάγκη». Ὁ ἐπιεικὴς θὰ τύχει ἐπιεικοῦς κριτή καὶ θὰ λάβει τὴ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν του.

Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης «Τό γνῶθι σαυτόν»