Άγιος Βασίλειος επίσκοπος Γορτύνης

Ο Άγιος Βασίλειος επίσκοπος Γορτύνης ήταν διάδοχος του Αγίου Ευμενίου. Το 680 – 1 μ.Χ. μετέσχε στην εν Τρούλλῳ ΣΤ´ Οικουμενική Σύνοδο μαζί με τους Επισκόπους Ιωάννη Λάμπης και Γρηγόριο Καντάνου. Η Σύνοδος αυτή καταδίκασε το Μονοθελητισμό και τους υποστηρικτές του. Κατά τις εργασίες της Συνόδου αποδείχθηκε η θεολογική κατάρτιση και ευφυΐα του Βασιλείου. Στα πρακτικά υπάρχει λόγος του Βασιλείου απευθυνόμενος προς τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Δ´ τον Πωγωνάτο και πως αποδεικνύει το λάθος της αιρέσεως, αλλά σώζεται και ο διάλογος μεταξύ του Βασιλείου και του αιρετικού Στεφάνου Μοναχού, μαθητή του αιρετικού Πατριάρχη Αντιοχείας Μακαρίου, ο οποίος Στέφανος θεωρείτο σπουδαίος θεολόγος.

Και από άλλα σημεία των πρακτικών φαίνεται η δυναμική παρουσία του Βασιλείου στην ΣΤ´ Οικουμενική Σύνοδο. Ο Βασίλειος υπέγραψε όχι μόνο ως Γορτύνης και επομένως Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, αλλά και ως «Ληγάτος τῆς ὅλης Συνόδου τοῦ ᾿Αποστολικοῦ Θρόνου τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης». Έλαβε μέρος και στην Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο το 691/2 μ.Χ., μαζί με τους Επισκόπους Κυδωνίας Νικήτα, Χερρονήσου Σισσίνιο και Κισσάμου Θεόπεμπτο. Η Σύνοδος συμπλήρωσε το έργο των Οικουμενικών Συνόδων Ε´ και ΣΤ´, θεσπίζοντας 102 Κανόνες. Ο Βασίλειος υπέγραψε ως Γορτύνης αλλά και ως «τόπον ἐπέχοντος πάσης τῆς Συνόδου τῆς ἁγίας Εκκλησίας Ρώμης». Tο 2006 μ.Χ. ο Σεβ. Μητρ. Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριος εγκαινίασε ξωκκλήσι επ’ ονόματι του Αγ. Βασιλείου στην περιοχή του μετοχίου «Άγιος Νικόλαος» της Ιεράς Μονής Κουδουμά.