Περί Θανάτου: Τι είναι επιτέλους ο θάνατος;

Ο θάνατος για τον άνθρωπο είναι η απόλυτη αβεβαιότητα. Στην αναπόφευκτη και αδυσώπητη πραγματικότητά του, ο άνθρωπος δεν έχει να αντιτάξει παρά μόνο την προσωπική αφύπνιση και εγρήγορση. Αυτό βέβαια απαιτεί βαθύτατο υπαρξιακό προβληματισμό. Προβληματισμό για το τι είναι επιτέλους ο θάνατος.

Σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία «ἔσχατος ἐχθρός καταργεῖται ὁ θάνατος» και κατά την αδιάψευστη μαρτυρία της Καινής Διαθήκης, ο θάνατος μπήκε στον κόσμο με την αμαρτία. «Σε κάθε όμως περίπτωση, ο θάνατος καθ’ εαυτόν είναι ο εχθρός του Θεού. Γιατί ο Θεός είναι η Ζωή και ο Δημιουργός της ζωής. Το ξέφτισμα και η παρακμή, το μούχλιασμα και η αρρώστια, τα παράγωγα του θανάτου που ήδη ενυπάρχουν στη ζωή μας, δεν είναι τα αποκυήματα της θελήσεως του Θεού. Όλες αυτές οι καταστάσεις, σύμφωνα με τη Χριστιανική και την Ιουδαϊκή σκέψη, προέρχονται και προκαλούνται από την ανθρώπινη αμαρτία».

Η γνώση και η εμπειρία της Dr. Ross – που την αποκόμισε από τις μελέτες θανάτου, συλλέγοντας περιστατικά από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και άλλες χώρες από άτομα νηπιακής ηλικίας μέχρι ηλικιωμένους ενενήντα εφτά χρονών και γενικώς δεδομένα από όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία ανθρώπων που ανήκαν σε διαφορετικές θρησκείες και πολιτιστικά υπόβαθρα- συνοψίζεται στη συμβολική σύγκριση, θεώρηση και ταυτόχρονα πίστη και πεποίθηση, ότι «ο θάνατος είναι μόνο η μετακόμιση από ένα σπίτι σε ένα άλλο πιο όμορφο». «Είναι απλώς μετάβαση σε μια διαφορετική μορφή ζωής».

Στο ερώτημα: «τι είναι θάνατος;» η απάντηση που μας εμπιστεύεται είναι: «ο θάνατος είναι μια ανθρώπινη διαδικασία… Η επιθανάτια εμπειρία είναι σχεδόν ταυτόσημη με την εμπειρία της γέννησης. Είναι μια γέννηση σε μια διαφορετική κατάσταση ύπαρξης που μπορεί να αποδειχθεί αρκετά εύκολα…ο θάνατος του ανθρώπινου σώματος είναι κάτι ταυτόσημο μ’ εκείνο που συμβαίνει όταν μια πεταλούδα βγαίνει από το κουκούλι της». Όλοι όσοι έτυχαν εξωσωματικής εμπειρίας «έχουν πλήρη επίγνωση ότι αφήνουν το φυσικό τους σώμα και ότι ο θάνατος, όπως τον καταλαβαίνουμε στην επιστημονική γλώσσα, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Θάνατος είναι απλώς όταν αποβάλλει κανείς το φυσικό του σώμα, όπως η πεταλούδα αποβάλει το κουκούλι της. Είναι μια μετάβαση σε μια ανώτερη κατάσταση συνείδησης όπου εξακολουθείτε να αντιλαμβάνεστε, να κατανοείτε, να γελάτε και να είστε ικανοί να αναπτυχθείτε. Το μόνο πράγμα που χάνεται είναι κάτι που δεν χρειάζεστε πλέον, το φυσικό σας σώμα. Είναι σαν να κρύβετε το χειμωνιάτικο παλτό σας όταν έρχεται η άνοιξη, ξέρετε ότι το παλτό είναι φθαρμένο και δε θέλετε να το φοράτε πιά. Αυτό σημαίνει θάνατος».

Η εργασία της πάνω στα θέματα του θανάτου και της μετά θάνατο ζωής καθώς και η παρατήρηση χιλιάδων ετοιμοθάνατων, προβάλλει πειστικά επιχειρήματα και προσφέρει στρατηγικές αντιμετώπισης του θανάτου, επιβεβαιώνοντας ότι τίποτε στη ζωή δεν είναι αρνητικό, ούτε και ο θάνατος. «Ένας τρόπος για να μη φοβάστε», συμβουλεύει η Dr. Ross, «είναι να μάθετε ότι δεν υπάρχει θάνατος, ότι τα πάντα σ’ αυτή τη ζωή έχουν θετικό σκοπό. Απαλλαγείτε από όλη σας την αρνητικότητα και αρχίστε να βλέπετε τη ζωή σαν πρόκληση, σαν χώρο εξέτασης των δικών σας εσωτερικών φυσικών πόρων και δύναμης. Δεν υπάρχουν συμπτώσεις. Ο Θεός δεν είναι ένας τιμωρός, κακός θεός. Όταν θα έχετε επιτελέσει τη μετάσταση τότε θα έρθετε σ’ εκείνο που έχει περιγραφτεί σαν κόλαση και παράδεισος… Εσείς φτιάχνετε τη δική σας κόλαση ή το δικό σας παράδεισο με τον τρόπο που ζείτε».

Από αυτή τη θεώρηση του θανάτου, την στάση και την αντιμετώπισή του, την πεποίθηση ότι έτσι έχουν τα πράγματα, ο άνθρωπος πληροφορείται, θωρακίζεται και γιγαντώνεται στην κάτοψη του θανάτου με την συνειδητότητα ότι «ο θάνατος δεν είναι απαραίτητα ένα θλιβερό και τρομακτικό θέμα. Αντί γι’ αυτή την αίσθηση», υπογραμμίζει η Ελβετίδα ψυχίατρος, «μπορείτε να βιώσετε πολλά υπέροχα και αξιαγάπητα πράγματα. Εκείνο που μαθαίνετε από ετοιμοθάνατους ασθενείς, μπορείτε να το μεταδώσετε στα παιδιά και τους γείτονές σας και ίσως ο κόσμος μας να ξαναγίνει ένας παράδεισος».

Κατόπιν όλων αυτών αντικρύζει κανείς με άλλη ματιά την πραγματικότητα του θανάτου. Κατανοεί πληρέστερα και βαθύτερα τι είναι ο θάνατος. Δεν είναι απώλεια, «δεν λογίζεται καν εχθρός με τον οποίο πρέπει να αντιπαλέψεις». Όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο σύγχρονος θεολόγος: «ο θάνατος, για να χρησιμοποιήσουμε μια πρώτη εικόνα, εξακολουθεί να έχει την “επικαρπία” έχοντας χάσει όμως την “κυριότητα” επί του ανθρώπου. Ο θάνατος είναι σαν ένα φίδι που δαγκώνει αλλά δεν έχει πια δηλητήριο˙ σαν μια μέλισσα που τσιμπάει αλλά δεν αποθέτει το δηλητηριώδες κεντρί της. Επιφέρει όμως καταστροφές σαν ένας εχθρός που νικημένος υποχωρεί και εξαφανίζει εκδικητικά τα πάντα χωρίς να σκοτώνει ανθρώπους».